Rocznice
Rocznice
Drodzy Polonikowcy!
Dzisiaj przypadają trzy rocznice, dla niektórych z nas mniej lub bardziej ważne, niemniej jednak warte odnotowania.
- Noc kryształowa (niem.Kristallnacht, Reichskristallnacht, Reichspogromnacht) –
pogrom Żydów w nazistowskich Niemczech, zainicjowany przez władze państwowe, w nocy z 9 na 10 listopada 1938. Ulice niemieckich miast zostały zasypane odłamkami szkła ze zniszczonych żydowskich mieszkań i sklepów, stąd też nazwa pogromu. Druga teoria co do nazwy mówi o „krystalizacji”, czyli oczyszczeniu narodu niemieckiego z przedstawicieli innych narodów, przede wszystkim Żydów. Naziści nie tylko przyzwolili na prześladowania ludności żydowskiej, ale również nadali im zorganizowany charakter. Stowarzyszenie Współpracy Chrześcijańsko-Żydowskiej (GCJZ) w Getyndze wraz z miastem Getynga zaprosiły na uroczystość upamiętniającą to tragiczne wydarzenie, która odbyła się w niedzielę 9 listopada 2025 r. o godz. 18.00 na Placu Synagogi. Od 1973 roku w Getyndze co roku odbywa się ta uroczystość. Tegoroczna została zorganizowana przez koło historyczne gimnazjum im. Maxa Plancka pod kierownictwem Carolin Maltzahn. Była ona poświęcona pamięci i upamiętnieniu czterech żydowskich byłych uczniów szkoły (wówczas: Staatliches Gymnasium), którzy mieszkali w Getyndze i byli prześladowani przez nazistów: Alberta Rosenberga, Kurta Schloßa, Friedricha Karla Polaka i Adolfa Pausona. Oprawę muzyczną uroczystości zapewnili Maren Böhme (flet) i Mathias Böhme (skrzypce). Wydarzenie organizowane przez GCJZ Göttingen e.V. i miasto Getynga stanowi inaugurację tegorocznej serii wydarzeń organizowanych przez Getyńskie Stowarzyszenie na rzecz Upamiętnienia Ofiar Nazizmu.
- Mur Berliński, (niem. Berliner Mauer) – system umocnień o długości ok. 156 km (betonowymur, okopy, zapory drutowe, miny).
Zwany był również eufemistycznie w języku propagandy NRD – antyfaszystowskim wałem ochronnym (antifaschistischer Schutzwall). Od 13 sierpnia 1961 do 9 listopada 1989 oddzielał Berlin Zachodni od Berlina Wschodniego i NRD. Był to jeden z symboli zimnej wojny i podziału Niemiec. Podczas prób przedostania się z Berlina przez strzeżoną granicę do Berlina Zachodniego wielu uciekinierów zostało zabitych. Dokładna liczba ofiar jest sporna i niepewna, różne źródła podają od 136 do 239 śmiertelnych przypadków.
- Rocznica poświęcenia bazyliki laterańskiej
Wiele osób sądzi, że najważniejszym kościołem papieskim jest bazylika św. Piotra na Watykanie. Nie jest to prawdą. To bazylika świętego Jana na Lateranie jest kościołem katedralnym papieża. Odegrała ona doniosłą rolę w historii chrześcijaństwa i dlatego Kościół obchodzi specjalny dzień, przypominający moment jej poświęcenia. Bazylika ta jest jedną z czterech bazylik większych Rzymu. Nazwa tego miejsca pochodzi od nazwiska starożytnych posiadaczy tych ziem. Konstantyn Wielki pałac ten podarował papieżowi św. Sylwestrowi I (314-335). Do roku 1308 był on rezydencją papieży.
Gdy w 313 r. cesarz Konstantyn Wielki wydał edykt pozwalający na oficjalne wyznawanie wiary chrześcijańskiej, kazał wybudować obok pałacu okazałą świątynię pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Stała się ona pierwszą katedrą Rzymu, a przylegający do niej pałac – siedzibą papieży. Jej poświęcenia dokonał papież św. Sylwester I w dniu 9 listopada 324 r. W ciągu kilku wieków panowało tu 161 papieży i odbyło się pięć soborów powszechnych. Bazylika na Lateranie przestała być siedzibą papieży od czasów niewoli awiniońskiej na początku XIV w. W 1377 r. papież Grzegorz IX przeniósł swą siedzibę do Watykanu.
Do dziś bazylika laterańska zachowuje swe wyjątkowe znaczenie. W odróżnieniu od trzech pozostałych rzymskich kościołów patriarchalnych przysługuje jej tytuł arcybazyliki. Nad wejściem do świątyni znajduje się łaciński napis, który najlepiej oddaje wagę i rolę tego miejsca:
Mater et Caput omnium Ecclesiarum Urbis et Orbis, to znaczy: Matka i Głowa wszystkich kościołów Miasta i Świata.
Marek Komorowski
Getynga, 09.11.2025